Próchnica może objawiać się w następujący sposób:
- dolegliwości bólowe na ciepło, zimno oraz słodki i kwaśny smak,
- zęby wrażliwe przy szczotkowaniu,
- ubytki w zębach,
- ból zęba lub zębów, samoistny (bez bodźców)
- przebarwienia.
- przykry zapach z ust, nieświeży oddech,
Rodzaje i etapy próchnicy.
Podział kliniczny próchnicy:
- Próchnica początkowa(biała plama)- najwcześniej dostrzegalna klinicznie zmiana w obrębie szkliwa( tu by się przydało zdjęcie budowy zęba: szkliwo, zebina, miazga, cement, więzadła , kość), Jest ona bardziej dostrzegalna na osuszonym zębie, wygląda jak małe, nieprzezierne, mętne pole. Barwa odróżnia je od sąsiadującego zdrowego, półprzeziernego szkliwa. Nie stwierdza się utraty tkanek (nie ma ubytku).
- Próchnica powierzchniowa - powstaje ubytek w szkliwie – nieodwracalne zniszczenie tkanki, pacjent może odczuwać dolegliwości bólowe podczas jedzenia i picia słodkich, ciepłych i zimnych pokarmów.
- Próchnica średnia – zmiana próchnicowa obejmuje szkliwo i zębine, silniejsze dolegliwości
- Próchnica głęboka - – zmiany obejmują szkliwo i grubą warstwę zębiny sięgając prawie do miazgi.
Czynniki rozwoju próchnicy:
- Dieta bogata w cukry
- Bakterie rozkładające cukry do kwasów
- Czas działania kwasów, które „rozpuszczają” szkliwo
- Predyspozycje genetyczne, podatność gospodarza.
Na podstawie wieloletnich badań dowiedziono, że jednym z głównych czynników odpowiedzialnych za rozwój próchnicy zębów są bakterie. Z dużej liczby mikroorganizmów zasiedlających jamę ustną, najbardziej zaangażowane w wywoływanie i rozwój próchnicy zębów są tzw. paciorkowce jamy ustnej (tabela), głównie Streptococcus mutans i Streptococcus sobrinus.
Próchnicotwórcze bakterie S. mutans są najczęściej wykrywanym u ludzi gatunkiem z rodzaju Streptococcus. Mogą egzystować przez długi czas w jamie ustnej już u małych dzieci. Gatunki drobnoustrojów z rodzaju Streptococcus w pierwszym miesiącu życia dziecka stanowią około 98% flory bakteryjnej jamy ustnej. Bakterie żywią się cukrem, a ich produktem są kwasy, które wnikają w szkliwo, powodują jego rozmiękczenie.
Jeżeli nie pozbędziemy się bakterii i nie zmienimy nawyków żywieniowych, kwasy wnikają głębiej do szkliwa i zębiny, powstają próchnicowe ubytki o ciemnym, brązowym i czarnym zabarwieniu.